زبان‌های برنامه‌نویسی در حالت استاندارد مجموعه‌ای از اصول و خط‌مشی‌های مبتنی بر الگوهای ریاضی که به کدهای دیجیتالی تبدیل شده‌اند و ترکیب نحوی قابل فهم برای انسان‌ها دارند را ارایه می‌کنند. بدیهی است، در چنین شرایطی برای انجام کارهای مختلف باید ساعت‌های زیادی را صرف کدنویسی کنید. شرکت‌ها برای حل این مشکل تصمیم گرفتند از مفاهیمی مثل کتابخانه‌ها و چارچوب‌ها استفاده کنند. چارچوب‌ها و کتابخانه‌ها با ارایه مجموعه‌ای از دستورات و کلاس‌ها فرایند برنامه‌نویسی را برای توسعه‌دهندگان ساده می‌کنند تا متخصصان مجبور نباشند برای انجام هر کاری کدنویسی کنند. این‌کار به آن‌ها کمک می‌کند روی منطق تجاری برنامه‌ای که قرار است ساخته شود متمرکز شوند. خوشبختانه زبان برنامه‌نویسی جاوا را مجموعه گسترده‌ای از چارچوب‌ها پشتیبانی می‌کنند که هریک کاربردهای خاص خود را دارند. از جمله این چارچوب‌ها به موارد زیر باید اشاره کرد:

چارچوب Spring: اسپرینگ یک چارچوب متن‌باز برای ساخت برنامه‌های سازمانی است. اسپرینگ چارچوبی است که وظیفه معکوس کردن کانتینر کنترل برای پلتفرم جاوا را بر عهده دارد. Spring چارچوب جامعی است و امکانات قدرتمندی در حوزه‌های امنیت و پیکربندی‌ ارایه می‌کند و علاوه بر این، یادگیری آن ساده است.

چارچوب Hibernate: هایبرنیت با ارایه یک الگوی نگاشت شی-رابطه موفق شد نوع نگرش توسعه‌دهندگان نسبت به بانک‌های اطلاعاتی را تغییر دهد. با پیاده‌سازی واسط‌های برنامه‌نویسی کاربردی جاوا Persistence یا JPA، هایبرنیت یک بانک‌اطلاعاتی ORM برای برنامه‌های جاوا است. شبیه به زبان پرس‌وجوی ساخت یافته (SQL)، محاوره‌ها در هایبرنیت به‌نام HQL سرنام Hibernate Query Language شناخته می‌شوند. فایل اصلی در هایبرنیت hibernate.cfg.xml است که شامل اطلاعاتی درباره نگاشت‌‌ها (Maps) و کلاس‌های جاوا با پیکربندی‌های بانک‌اطلاعاتی است. هایبرنیت با ارایه یک لایه انتزاعی به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد به شکل ساده‌تری با بانک‌های اطلاعاتی کار کنند. بنابراین کارهایی مثل اتصال به بانک‌اطلاعاتی، اجرای عملیات CRUD و موارد این چنینی به راحتی انجام می‌شود.

چارچوب JavaServer Faces: JSF توسط اوراکل در قالب نسخه ۷ Java Enterprise توسعه پیدا کرد. JSF یک چارچوب مولفه‌گرا است و دارای مولفه‌های رابط کاربری با قابلیت استفاده مجدد برای ساخت برنامه‌های سرورمحور است. چارچوب JSF به دنبال کپسوله‌سازی فناوری‌های مختلف سمت کلاینت مثل CSS، HTML و جاوااسکریپت است تا توسعه‌دهندگان بتوانند بدون دانش عمیق درباره این فناوری‌ها، از آن‌ها برای ساخت رابط کاربری استفاده کنند. با استفاده از Facelet می‌توان از XML برای مدیریت view استفاده کرد. با این حال، می‌توان ‌نما‌ها را با استفاده از فناوری‌های دیگر مثل XUL (زبان رابط کاربری  XML) ایجاد کرد. برنامه‌های تحت وب ساخت شده توسط  JavaServer Faces قابل حمل هستند و روی سرورهای مختلف قابل اجرا هستند.

چارچوب Apache Struts: یکی از دیگر از چارچوب‌های قدرتمند جاوا برای ساخت برنامه‌های وب است که از معماری سه لایه MVC سرنامController ، View و Model و واسط‌های برنامه‌نویسی کاربردی JSP استفاده می‌کند. در الگوی سنتی servlet-JSP اگر توسعه‌دهنده‌ای یک فرم با اطلاعات شخصی خودش تایید می‌کرد، این اطلاعات برای پردازش به servlet ارسال می‌شدند. همین موضوع باعث می‌شد تا انجام این‌کار در برنامه‌های بزرگ با دشواری زیادی همراه باشد. Struts با تفکیک بخش‌های مختلف یک برنامه به لایه‌های مختلف و مرتبط کردن این لایه‌ها با یکدیگر این فرایند را ساده‌تر از قبل کرد.

چارچوب Grails: یکی دیگر از چارچوب‌های قدرتمند جاوا است که ترکیب نحوی ساده‌ای دارد و مناسب افراد تازه‌کار است. با توجه به این‌که چارچوب وب Grails با زبان Groovy ساخته شده روی پلتفرم جاوا به خوبی اجرا شده و با ترکیب نحوی جاوا سازگار است. این چارچوب نیز بر اساس معماری سه لایه MVC طراحی شده است. در شرایطی که در Grails مجبور هستیم کد خود را به زبان Groovy بنویسیم، اما چارچوب مذکور با فناوری‌های دیگر جاوا مثل کیت توسعه جاوا، کانتینرهای JAVE EE،Hibernate  یا Spring سازگار است. Grails  در لایه‌های زیرین خود بر مبنای SPRING BOOT ساخته شده و می‌تواند از ویژگی‌هایی از قبیل تزریق وابستگی SPRING که به بهره‌وری کمک می‌کنند بهره ببرد.

چارچوب Dropwizard: یکی دیگر از چارچوب‌های زبان برنامه‌نویسی جاوا برای یک متخصص اندروید یا وب است که در مقایسه با نمونه‌های یاد شده بزرگ‌تر و پیچیده‌تر است. این چارچوب برای توسعه سریع سرویس‌های وب RESTful استفاده می‌شود و به‌طور خاص برای ساخت ریزخدمات جاوا مناسب است. این چارچوب چند کتابخانه جاوا کاملاً تثبیت شده برای ارائه پلتفرمی سریع گرد هم آورده و از طریق یک سرور jetty توکار، دسترسی به Google Guava، Logback، Hibernate Validator، Joda Time و کتابخانه‌های محبوب دیگر جاوا را امکان‌پذیر کرده است. به علاوه Dropwizard شامل jersey است که با استفاده از آن می‌توان وب‌سرویس‌های RESTful ایجاد کرد. Dropwizard را می‌توان به عنوان یک اکوسیستم مجزا در نظر گرفت که وابستگی‌های موردنیاز توسعه‌دهندگان را در یک بسته منفرد گرد هم آورده است. اگر تمایل دارید از Dropwizard استفاده کنید، دیگر نیاز نیست زمان زیادی را صرف کارکردهای ثانویه‌ای مانند نوشتن کد برای پیکربندی، معیارها یا گزارش‌گیری کنید. به جای آن می‌توانید روی منطق تجاری اولیه برنامه تمرکز کنید و به بالاترین بهره‌وری دست یابید.