ایده استارلینک ( Starlink ) ایلان ماسک چی هست ؟

تقریبا ۳ میلیارد نفر یا حدود ۴۰ درصد جمعیت دنیا از دسترسی به اینترنت محروم‌اند و از ۴٫۵ میلیارد نفر مشترک فعلی نیز خیلی‌ها دسترسی به اینترنت پرسرعت، ارزان و باکیفیت ندارند. برای همین است که اخبار از راه رسیدن اینترنت ماهواره‌ای استارلینک بسیاری از کاربران را امیدوار کرده است.

اینترنت ماهواره ای چیست ؟

اینترنت ماهواره‌ای پدیده‌ی جدیدی نیست و همین حالا نیز شرکت‌هایی وجود دارند که خدمات اینترنت ماهواره‌ای ارائه می‌دهند. بزرگ‌ترین ارائه‌دهنده‌های اینترنت ماهواره‌ای درحال‌حاضر دو شرکت ویاست (ViaSat) و هیوزنت (HughesNet) هستند. جالب است بدانید هر دو این شرکت‌ها برای اولین‌بار در سال ۲۰۱۲ سرویس اینترنت ماهواره‌ای خود را ارائه دادند و هیوزنت ۱٫۳ میلیون نفر مشترک در آمریکا دارد.

اما چرا این بار داستان فرق می‌کند و همه‌ی دنیا با اشتیاق فراوان اخبار پروژه‌ی استارلینک را دنبال می‌کنند و بی‌صبرانه منتظر عرضه‌ی اینترنت ماهواره‌ای اسپیس ایکس هستند؟

جواب پرسش بالا در تفاوت سیستم منظومه‌ی ماهواره‌ای استارلینک با دیگر منظومه‌های ماهواره‌ای اینترنتی نهفته است:

• استارلینک قرار است جهانی باشد و ازلحاظ تئوری قابلیت سرویس‌دهی آن مختص منطقه‌ی جغرافیایی خاصی نخواهد بود.
• استارلینک باتوجه‌به تعداد بیشتر ماهواره، پهنای باند بسیار بیشتری خواهد داشت و درنتیجه به کاربران بسیار بیشتری سرویس خواهد داد.
• ازهمه مهم‌تر، استارلینک سرعت بسیار بیشتر و تأخیر یا Latency بسیار کم‌تری نسبت به دیگر اینترنت‌های ماهواره‌ای دارد.

تأخیر پایین و سرویس جهانی

تا پیش از این یکی از مهم‌ترین معایب اینترنت‌ ماهواره‌ای، تأخیر (Latency) بسیار بالای آن و محدود بودن سرویس به یک کشور یا قاره‌ی خاص بوده است. دلیل این تأخیر زیاد و محدودیت جغرافیایی این است که شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی خدمات اینترنت ماهواره‌ای تا پیش از این ماهواره‌های خود را در مدار زمین ثابت یا GEO قرار می‌دادند. سرعت گردش ماهواره‌هایی که در این مدار قرار می‌گیرند، برابر با سرعت چرخش زمین به دور خود است و درنتیجه ماهواره عملا از دید ناظر زمینی در یک نقطه‌ی ثابت در آسمان ثابت باقی می‌ماند.

همچنین ارتفاع ۳۵ هزار کیلومتری مدار این ماهواره‌ها باعث می‌شود تأخیر اینترنتی که ارائه می‌دهند در بهترین حالت به ۵۵۰ میلی‌ثانیه و درعمل تا ۶۰۰ میلی‌ثانیه برسد. چنین میزان تاخیری سرویس‌های اینترنت ماهواره‌ای سنتی را برای مصارفی مثل ارتباط صوتی-تصویری و بازی‌های ویدیویی بسیار نامناسب یا حتی عملا غیرقابل استفاده می‌کند.

اما ماهواره‌های استارلینک قرار است در مدار پایینی زمین یا LEO با ارتفاع ۵۰۰ کیلومتر در فاز اول و ۳۰۰ کیلومتر در فازهای بعدی (یعنی ۷۰ تا ۱۰۰ برابر نزدیک‌تر از ماهواره‌های مدار GEO) قرار بگیرند. همین موضوع باعث می‌شود تأخیر اینترنت ماهواره‌ای استارلینک ازلحاظ تئوری حتی از فیبر نوری هم کمتر باشد.

اما چطور ممکن است سیگنالی که به‌فضا می‌رود و دوباره به‌زمین باز می‌گردد، از سیگنالی که درون فیبر نوری مسیر کوتاه‌تری را طی می‌کند سریع‌تر به مقصد برسد؟ پاسخ در تفاوت سرعت حرکت نور و امواج اکترومغناطیسی در شیشه (فیبر نوری) و خلاء نهفته است: سرعت نور در فیبر نوری تنها دوسوم سرعت حرکت امواج الکترومغناطیسی در خلا است.

باتوجه‌به نتایج تست‌های سرعتی که به‌تازگی منتشر شده، مشخص شده است که میزان تأخیر اینترنت استارلینک فعلا بین ۳۰ تا ۹۰ میلی‌ثانیه است و حتی بعضی کاربران میزان تأخیر ۲۰ و ۲۱ میلی‌ثانیه نیز گزارش داده‌اند.

ایلان ماسک نیز پیش از این گفته بود با اجرایی شدن فاز بعدی، میزان تأخیر استارلینک می‌تواند تا ۸ میلی‌ثانیه هم کاهش پیدا کند. این یعنی برای اولین‌بار می‌توان از اینترنت ماهواره‌ای برای مصارفی مانند تماس صوتی و تصویری و بازی‌های ویدیویی استفاده کرد.

سرعت و ظرفیت بالا

یکی دیگر از معایب اینترنت ماهواره‌ای تا پیش از این کم بودن تعداد ماهواره‌های موجود در مدار بود که باعث می‌شد کاربران زیادی مجبور شوند پهنای باند یک ماهواره را با یکدیگر به‌اشتراگ بگذارند که درنتیجه سرعت مشترکین اینترنت ماهواره‌ای را کاهش می‌داد. کم بودن تعداد ماهواره‌ها همچنین باعث محدود شدن تعداد کاربران بالقوه نیز می‌شود. برای مثال حتی اگر ویاست و هیوزنت پوشش جهانی داشتند، برای جلوگیری از افت شدید سرعت نمی‌توانستند به ده‌ها یا صدها میلیون نفر سرویس‌دهی کنند.

اسپیس ایکس اما قصد دارد تعداد ماهواره‌های بسیار بیشتری برای ارائه‌ی اینترنت به فضا ارسال کند. اگر همه‌چیز طبق برنامه پیش برود، اسپیس ایکس با حداقل ۱۰ پرتاب دیگر در سال جاری میلادی، تعداد ماهواره‌های فعالش در مدار زمین را به بیش از هزار می‌رساند. در پایان فاز اول تعداد ماهواره‌های اسپیس ایکس بیشتر از ۴هزار عدد خواهد بود و درنهایت مجموع تعداد ماهواره‌ها به تعداد باورنکردنی ۴۰ هزار می‌رسد.

برای مقایسه، ویاست درحال‌حاضر تنها ۴ ماهواره در مدار زمین دارد. جالب است بدانید تا قبل از شروع پروژه‌ی استارلینک فقط حدود ۱۵۰۰ ماهواره‌ی فعال در مدار زمین وجود داشت. این یعنی اسپیس ایکس قرار است بیشتر از ۲۵ برابر تعداد کل ماهواره‌های فعالی که هم‌اکنون در مدار زمین وجود دارند، ماهواره به فضا ارسال کند.

منبع : زومیت