چه تفاوتی بین کیفیت های مختلف آهنگ وجود دارد؟

لازم نیست حتما آهنگساز یا تنظیم‌کننده باشید تا درباره ۲ کیفیت ۱۲۸ کیلوبیت و ۳۲۰ کیلوبیت چیزهایی شنیده باشید. همین که موزیک‌باز! باشید کفایت می‌کند، چون حتما هنگام دانلود یک قطعه موسیقی از سایت‌های ایرانی دیده‌اید که مدیر سایت به شما ۲ کیفیت ۱۲۸ kbps و ۳۲۰ kbps پیشنهاد می‌کند. سوال اینحاست که این ۲ کیفیت چه فرقی با هم دارند؟ آیا واقعا کیفیت ۳۲۰ نسبت به ۱۲۸ خیلی بالاتر است؟ آیا گوش انسان می‌تواند این تفاوت‌ها را تشخیص دهد؟

Kbps چیست؟

بهتر است قبل از هر چیزی بدانیم که kbps به چه معناست؟ kbps مخفف کلمات kilo bits per second بوده و میزان پهنای باند برای انتقال داده را مشخص می‌کند. منظور مقدار داده‌ای است که می‌تواند در هر ثانیه منتقل شود.

MP3 چیست؟

به احتمال ۹۹% تمام آهنگ‌ها و فایل‌های صوتی که در طول روز از شبکه اینترنت دانلود می‌کنید یا به هر شکلی به دستتان می‌رسند، با فرمت MP3 منتشر شده‌اند. MP3 یک فرمت صوتی دیجیتال است که با کمترین اتلاف کیفیت در محدوده شنوایی انسان، صوتِ موردنظر را تا حد زیادی فشرده می‌کند.

الگوریتم به کار رفته در MP3 کیفیت صدا را تا حدی کاهش داده و در مقابل حجم آن را هم بسیار کم می‌کند. MP3 معمولا داده‌هایی را حذف می‌کند که شنوایی انسان به طور معمول نمی‌تواند آنها را تشخیص دهد.

Bitrate چیست؟

Bitrate یا بیت ریت تعداد بیت‌هایی هستند که در یک بازه زمانی مشخص می‌توانند پردازش شوند. در آثار صوتی، Bitrate کیفیت فایل صوتی با پسوند mp3 را مشخص می‌کند‌.

هر چقدر مقدار کیلوبیت در ثانیه یا kbps بیشتر باشد، قطعه صوتی با پسوند mp3 بیشتر به نسخه اورجینال خودش نزدیک خواهد بود. البته با بالاتر رفتن کیفیت به طبع حجم فایل هم ببشتر خواهد شد.

همانطور که گفتم فرمت صوتی mp3 از الگوریتم فشرده‌سازی با اتلاف داده (Lossy compression) استفاده می‌کند. حالا اگر در همین فرمت mp3 که بخشی از فرکانس‌های صوتی را حذف کرده مقدار bitrate را افزایش دهیم، کیفیت آهنگ بالاتر خواهد رفت. در ادامه به مقادیر رایج bitrate در فرمت mp3 دقت کنید:

• ۳۲ kbps : کیفیت پایینی دارد و معمولا به درد سخنرانی می‌خورد
• ۹۶ kbps : کیفیت پایینی دارد و به درد سخنرانی و پخش زنده کیفیت پایین می‌خورد
• ۱۲۸ kbps و ۱۶۰ kbps : کیفیت متوسط و قابل قبولی دارند
• ۱۹۲ kbps : کیفیت نسبتا بالایی دارد
• ۲۵۶ kbps : کیفیت بسیار خوبی به حساب می‌آید
• ۳۲۰ kbps : بالاترین سطح کیفیتی است که فرمت MP3 پشتیبانی می‌کند

بررسی تفاوت کیفیت ۱۲۸ و ۳۲۰ | ساختار ۱۲۸ kbps چیست؟

۱۲۸ kbps یعنی برای پخش صدا در هر ثانیه، ۱۲۸ کیلوبیت داده پردازش می‌شود. این عدد کیفیت بیت ریتِ متوسط رو به بالا به حساب می‌آید. این کیفیت حجم کمتری نسبت به ساختار ۳۲۰ kbps دارد. به این خاطر که بیشتر فرکانس‌های بالا یعنی فرکانس‌های بالاتر از ۱۶ کیلوهرتز (< 16 kHz) را حذف می‌کند.

بررسی تفاوت کیفیت ۱۲۸ و ۳۲۰ | ساختار ۳۲۰ kbps چیست؟

۳۲۰ بیشترین مقدار بیت ریتی است که می‌توانید در فرمت MP3 داشته باشید. به این ساختار که کیفیت خوبی دارد HD audio هم گفته می‌شود که HD مخفف High Definition می‌باشد. در ساختار ۳۲۰ در هر ثانیه ۳۲۰ کیلوبیت از قطعه صوتی پردازش می‌شود.

تست تفاوت کیفیت ۱۲۸ و ۳۲۰

بهتر است کمی گوش‌هایتان را تیز کنید تا با هم یک تست انجام دهیم. در ادامه به شما سایتی را معرفی می‌کنم که اجازه می‌دهد یک قطعه صوتی را هم با کیفیت ۱۲۸ و هم با کیفیت ۳۲۰ امتحان کنید. برای اینکه ببینید فرقی دارند یا خیر. بعد از شما آزمون هم می‌گیرد. به این شکل که فایل صوتی را پخش کرده و شما باید تشخیص بدهید که کیفیت آن ۱۲۸ است یا ۳۲۰. در آخر نتیجه عملکرد خود را هم می‌توانید ببینید. در کل سایت جالبی است و توصیه می‌کنم حتما امتحانش کنید.

لینک ورود به سایت MP3ornot برای تست تفاوت کیفیت ۱۲۸ و ۳۲۰

آیا فرق زیادی بین کیفیت ۱۲۸ و ۳۲۰ وجود دارد؟

سوال سختی است. اگر بگویم واقعا فرق خیلی زیادی بین این ۲ کیفیت نیست حرفم را باور می‌کنید؟ چون عوامل مختلفی در خروجی و کیفیت یک قطعه صوتی تاثیر گذار هستند. مثلا موارد زیر را ببینید:

• بعضی از قطعات موسیقی به شکل اصولی آهنگسازی و تنظیم نمی‌شوند، مثلا ممکن است از صداهای ناهماهنگ در قطعه صوتی استفاده شود
• بعضی از قطعات موسیقی میکس و مستر (Mix & Master) خوبی ندارند. اگر یک آهنگ به خوبی میکس نشده باشد، کیفیت ۳۲۰ آن هم چندان چنگی به دل نمی‌زند
• خیلی از افراد به پخش‌کننده‌ها و سیستم‌های صوتی حرفه‌ای دسترسی ندارند. همینطور هدفون و هندزفری خیلی از افراد کیفیت معمولی و متوسطی دارد. این هدفون‌ها نمی‌توانند ظرافت یک قطعه موسیقی را به خوبی نشان دهند.
• قدرت شنوایی و دقت انسان‌ها با هم متفاوت است. کسی که هوش موسیقایی یا گوشی قوی دارد، بهتر می‌تواند عمق یک قطعه صوتی را درک کند.

خب تمام این موارد را گفتم تا به یک نتیجه برسم:

لزوما کیفیت ۳۲۰ خیلی عالی نیست و همیشه هم کیفیت ۱۲۸ افتضاح نیست

فایل های صوتی خود را با کدام کیفیت دانلود کنیم؟ ۱۲۸ یا ۳۲۰؟

با توجه به مواردی که در این پست بررسی کردیم، باید تصمیم نهایی را خودتان بگیرید. اما من هم پیشنهاد خودم را می‌دهم.

اگر سلیقه و دقت خوبی در شنیدن موسیقی دارید، از یک هدفون یا اسپیکر قدرتمند استفاده می‌کنید، معمولا به موسیقی‌های باکیفیت و تمیز گوش می‌دهید و مشکلی با حافظه ذخیره سازی دستگاه خودتان ندارید، توصیه می‌کنم سراغ کیفیت ۳۲۰ بروید. در غیر اینصورت به احتمال زیاد همان کیفیت ۱۲۸ هم کار شما را به خوبی راه می‌اندازد.